خواجه غیاث در کاوش نجوم و فضا

زهره به آرامی و در مسیری اشتباه به دور خودش می چرخید.تا امروز ستاره شناسان این فرض را داشتند که که دلیل این پدیده شاید ناشی از برخورد عظیمی است که برای زهره هنگام قرار گرفتن در منظومه‌ی شمسی و در مدار خود رخ داده است. امّا تحقیقات جدید می گویندکه به هر حال یک تصادم نمی تواند دلیل آن باشد و ممکن است بسیاری از سیارات دارای چنین اثرات ناشی از برخورد باشند که خود به خودی می باشد.الکساندر سی.ام کوریا(Alexander C.M Correia) و ژاک لاسکار(Jacques Laskar) از مرکز تحقیقات علمی فرانسه در شماره‌ی ۴ مجله‌ی نیچر(Nature) در ماه ژوئن مدل هایی ارائه دادند که توضیحاتی در مورد چرخش معکوس سیاره‌ی زهره را ارائه می‌دهند:   پس از گذشت مدت زمانی طولانی، در اتمسفر متراکم این سیاره جذر و مد بالا رفته و اصطکاک بین اتمسفر و سیاره به تدریج چرخش زهره کاهش یافته است تا اینکه متوقف شد و به سمت مخالف شروع به چرخش کرد، در واقع مثل همان روشی که کشش ماه باعث جذر و مد در اقیانوس های ما میشود. اقیانوس هایی که اصطکاک آنها در حال آهسته کردن گردش زمین است. کشش خورشید نیز بر روی اتمسفر زهره نیز تأثیر گذاشته و چرخش آنها را آهسته کرده است.   جالب این است که خورشید همانطور که یک طرف سیاره را گرم می کند باعث رانده شدن بادهایی به تمام سطوح زهره می شـود که سرعت چرخش زهره را افزایش می دهند.لاسکار می گوید: موقعیت نهایی زهره حالتی تعادلی بین این دو نیرو می باشند.   در طرح های پیشنهادی، بدون در نظر گرفتن هر نوع چرخشی که سیاره با آن شروع به حرکت کرد، بررسی چرخش معکوس انجام شد. کوریا و لاسکار عنوان می کنند که بسیاری از شرایط ابتدایی زهرا را که اکنون دارد وا می دارد. این تأثیر یک خصوصیت بسیار عمومی از چرخش دورانی یک سیاره‌ی خاکی است با داشتن جوی چگال. ,چرا زهره برعکس می چرخد؟ ...ادامه مطلب

اگر قرار باشد که با پی بردن به بخشی از حقایق مربوط به لایه های سطحی (که معمولاً به لایه های چینش یافته تا عمق ۱۰۰ کیلومتری زمین اطلاق می شود) مدعی شناخت دقیق ویژگی های همه لایه ها شویم یقیناً اشتباه کرده ایم. آن ۶۳۰۰ کیلومتر باقی مانده از جنس سنگ و آهن که زیر صفحات تکتونیکی خوابیده است جلوه تکامل یافته ای از نحوه عملکرد یک موتور حرارتی غول پیکر (کره زمین) را به نمایش می گذارد. «صفحات تکتونیکی» که در نزدیکی های سطح زمین واقع شده اند نقش همان عقربه های متحرکی را ایفا می کنند که عملاً صورت ظاهری کارکرد پیچیده یک ساعت فوق العاده بزرگ را نشان می دهند: عقربه هایی که از فواصل و زاویه های مختلف قابل رؤیت بوده، اما زبان گویایی در مورد پیچیدگی های ناپیدای عملکرد خود ندارند. زمین شناسان معاصر توانسته اند با بهره گیری از اطلاعات جمع آوری شده توسط همقطاران خود در عرصه «تکتونیک صفحه ای» به تصویر بسیار ساده ای از آرایش لایه های عمقی زمین دسترسی پیدا کنند. زمین از دیدگاه آنان همانند یک «پیاز» است. متخصصان با عبور دادن امواج ارتعاشی در اعماق زمین، به این نتیجه رسیده اند که زیر پوسته شکننده صفحه ها لایه ای به ضخامت ۲۸۰۰ کیلومتر از سنگ قرار گرفته که زیر آن نیز لایه دیگری به ضخامت ۳۴۷۰ کیلومتر از آهن مذاب (و در مرکز، آهن جامد) قرار گرفته است. لایه سطحی تر زمین جبه (Mantle) خود به دو لایه جزیی تر که مرز آن را عمق ۶۷۰ کیلومتری زمین مشخص می سازد تقسیم می شود. لایه دیگری نیز به ضخامت ۲۰۰ کیلومتر زیر جبه به عنوان یک لایه فرعی مورد اشاره قرار می گیرد. پس از بروز تحولات عظیم در عرصه شناخت لایه های سطحی تر زمین یا همان تکتونیک های صفحه ای عملاً «مدل پیاز» طرفداران بیشتری را در مجامع علمی و دانشگاهی به خود جلب کرد. تصویر غالب پیرامون فعالیت های درونی زمین، این سیاره را به سه لایه کلی تقسیم کرد: عمق ۶۷۰ کیلومتری به عنوان مرز دو لایه بالایی (همان طوری که در بالا نیز به آن اشاره شد) و مرکز (Core) به عنوان لایه سوم. بدین ترتیب، سیاره زمین همانند ماشین بخاری با سه لایه متفاوت در نظر گرفته شد. ساختار زمین تا عمق ۶۷۰ کیلومتری همانند دیگ بسیار کم عمقی است که آب در آن به آهستگی می جوشد. طی این فرایند، گرما و سنگ از طریق برآمدگی های پدیدار شده در وسط اقیانو,درون زمین چه خبر است؟ ...ادامه مطلب